Berlin duvarının yıkılışı

“Utanç Duvarı” olarak adlandırılan Berlin duvarının hikayesi, 2. Dünya Savaşı’ndan mağlup çıkan Nazi Almanyası’nın dünya güçleri tarafından paylaşılmaya çalışılmasına kadar gider. Nazi Almanyası mağlup edildikten sonra günümüz Almanyası’nın başkenti olan Berlin; Fransız, İngiliz, ABD ve Sovyet Rusya güçleri tarafından dört bölgeye ayrıldı. Yönetimin dört farklı ülke tarafından yapıldığı bu bölgeler takip eden süreçte “Batı İttifakı” olarak adlandırılan ülkeler birliği tarafından birleştirildi ve ortaya tek bir idari bölge çıktı. Doğu Bloğu olarak bilinen Sovyetler merkezli yönetim anlayışını benimseyen ülkelere karşı güç oluşturması için kurulan ve Batı İttifakı olarak adlandırılan bu birlik, 2. Dünya Savaşı sonrası Berlin’in bu bölümünün tek bir yönetim ile idare edilmesine karar verdi.

Doğu ve Batı olmak üzere Almanya’nın iki farklı ülkeye bölünmesini sağlayan Berlin duvarının yapılmasının ardından, iki ülke vatandaşlarının kaçması da önlenmiş oldu. Ancak Berlin duvarının yapılmasındaki en önemli amaç, Doğu Almanya tarafındaki vatandaşların Batı Almanya’ya geçmesini önlemekti. Doğu Almanya Meclisi tarafından 13 Ağustos 1961 tarihinde yapımına karar verilen Berlin duvarı toplamda 46 kilometre uzunluğundaydı. Almanların “Schandmauer” yani Utanç Duvarı şeklinde isimlendirdiği bu 46 kilometre uzunluğundaki duvar, birbirleriyle akrabalıkları bulunan binlerce Almanın birbiriyle dilediği gibi görüşmesini engelleyen bir unsur haline dönüştü.

1989 yılına kadar Doğu ve Batı Almanya arasında bir sınır oluşturmayı sürdüren Berlin duvarı, 1852 yılında çizilen sınırın fiziksel haliydi. Doğu Almanya’daki vatandaşların Batı Almanya’ya kaçmak için ilk tercih ettiği kent olan Berlin’deki firarları engellemek için kesin bir çözüm olarak düşünülen Berlin duvarı öncesinde “yaklaşık olarak 250 bin insanın Batı Almanya’ya kaçtığı düşünülmektedir. Bu dönemde her ne kadar tel örgüler kullanılmış olsa da, bu tedbirler Batı Almanya’ya yapılan kaçışları engellemek için yetersiz kalmıştı. Sovyetlerin de sıcak baktığı bir fikir olan Berlin duvarı, Batı Almanya’yı bir kapitalizm yuvası ve akıl çelen bir güç olarak gören Ruslar için yararlı bir unsur olarak görüldü. Berlin duvarı şaşırtıcı bir biçimde meclis kararının ardından 13 Ağustos 1961 tarihinde bir gece içinde örülmüştür. Büyük bir gizlilik içinde yapılan bu planlar sonrası bir gece içinde yapımı tamamlanan Berlin duvarı, ertesi gün her iki tarafın insanları için de çok büyük ve bir o kadar da tatsız bir sürpriz olmuştur.

9 Kasın 1989 tarihinde Doğu Almanya’nın aldığı karar doğrultusunda isteyen vatandaşların Batı Almanya’ya gidebileceğini duyurmasının ardından işlevini kaybeden Berlin duvarı, insanlık tarihi boyunca hatırlanacak olaylar sonrasında her iki taraf insanlarının da katılımı ile yıkılmıştır. Beraberindeki tüm tesislerle birlikte yıkılan Berlin duvarının ardından geriye onlarca yıl boyunca acı çekmiş Alman halkının kötü hatıraları kalmıştır…

Rahnansaika