Pisa Kulesi ve özellikleri

Ülkemizde birçok insanın “Pizza Kulesi” olarak bildiği Pisa Kulesi, İtalya’nın simgelerinden biri haline gelen ve eğik olmasından ötürü dünya çapında ünlenen bir çan kulesidir. Kulenin bulunduğu kentin isminin İtalyan mutfağının dünya çapında tanınan lezzeti Pizzaya benzemesinden mi bilinmez, birçok insan bu ünlü çan kulesini Pizza Kulesi olarak bilmektedir. 12. yüzyılda yapılan ve Pisa kentindeki Mucizeler Meydanı’nda yer alan Pisa Kulesi, yapıldığı tarihten itibaren güneye doğru eğilmeye başlamıştır. Kentte yer alan katedralin çan kulesi olarak sonradan “zemin etüdü doğru şekilde yapılmadan” inşa edilen Pisa Kulesi, inşaatın tamamlanmasının ardından zeminin azizliğine uğrayarak yan yatmaya başlamıştır.

İlk bakışta 56 metre yüksekliği ile 12. yüzyıl için son derece büyük bir yapı olan Pisa Kulesi’nin yapıldığı zeminin incelenmemesi ve sebeple de kulenin yan yatması büyük bir talihsizlik olarak görülse de, bu olan kulenin kısa süre içinde ünlenmesine neden olmuştur. Kulenin her yüzyılda yaklaşık olarak 7 santimetre güneye doğru eğilmesi, günümüzde 6 dereceye yakın bir eğimin oluşmasını sağlamıştır. Pisa kulesi günümüzde kendi kendine ayakta durmamaktadır. Zira yakın geçmişte kulenin eğimi tehlikeli boyutlara ulaşmış ve İtalyan yetkililer kentin ve ülkenin simgesi haline gelen bu yapının çökmemesi için müdahale de bulunmuştur. Yapılan bu yapısal müdahale Pisa kulesinin ünlü eğiminin korunmasını sağlarken, yapının çökmekten kurtulmasını sağlamıştır.

Üzerine inşa edildiği yumuşak zeminin ağırlık sebebiyle çökmesi, Pisa Kulesi’nin yapımdan kısa bir süre sonra eğilmesine neden olmuştur. Ancak kulenin ağırlık merkezinin yere olan izdüşümü, yapının sınırları içinde kaldığından Pisa Kulesi devrilmeden kendi başına ayakta durmayı başarmıştır. Pisa Kulesi ayrıca bilim tarihinin en ünlü isimlerinden biri olan İtalyan teorik fizikçi, gökbilimci, filozof ve matematikçi Galileo Galilei ile de anılmaktadır. Galieo’nun tüm cisimlerin aynı hızla düştüğüne dair iddialarını Pisa Kulesi’nden aşağı attığı toplarla kanıtlamaya çalıştığı söylenmektedir. Tüm cisimlerin evrensel fizik kanunlarına tabi olduğunu söyleyen Galileo, ağırlıkları farklı dahi olsa iki cismin yüksek mesafeden bırakıldığında aynı hızla düşeceğini iddia etmiştir. Galileo’nun Pisa Kulesi’nde bu tarz deneyler yaptığını söyleyen her ne kadar bir öğrencisi olsa da, yine de bunun bir efsane olduğu düşünülmektedir.

1990 yılında kulenin eğimi kritik seviyeye gelmiş ve İtalya’nın simgelerinden biri olan Pisa Kulesi yıkılma tehdidi ile karşı karşıya kalmıştır. İtalyan yetkililer kuleye mimari bir müdahalenin yapılmaması halinde bu anıt niteliğindeki yapının kısa süre içinde çökeceğini fark edince uzun yıllar sürecek bir inşa projesi başlatılmıştır. 2001 yılında Pisa Kulesi’nin kurtarılma projesi başarıyla sonuçlanmıştır. 45 santimetre kadar düzeltilen kule, eski haline getirilmiş ve İtalya’nın sembolü olmaya devam etmiştir.