Grönland Adası

Yüzölçüme göre değerlendirildiğinde “dünyanın en büyük adası” olan Grönland Adası, özerk bir bölge olarak tanımlanan ancak yönetiminde Danimarka’ya bağlı olan bir adadır. Grönland Adası; Kuzey yönünde Kuzey Buz Denizi, Güneydoğu yönünde İzlanda ve Batı yönünde de Ellesmere Adası ile Baffın Körfezi ile çevrilidir. Yaklaşık olarak 2 milyon km²’lik yüzölçüme sahip olan Grönland’ın sahip olduğu kara parçasının %81’i buzullardan oluşur. Grönland Adası her ne kadar dünyanın en büyük adası olsa da, büyük bölümün buzla kaplanmış olması ve iklimin çok sert olması nedeniyle yalnızca 57 bin insana ev sahipliği yapmaktadır.

Grönland yerlileri iklimin nispeten daha yumuşak olduğu kıyı kesimlerindeki küçük kasabalarda yaşar. İskandinav kökenli yerlilerin de bulunduğu Grönland Adası ile ilgili araştırmalar yapan arkeologlar, bölgenin oldukça eski bir tarihi olduğunu saptamıştır. Adada yaşayan yerliler kendilerine ait olan Grönlandça dilini konuşmaktadır. Başkent olarak tanımlanan Godthab ya da antik ismiyle “Nuuk”, Grönland Adası’nın en gelişmiş ve en çok nüfusa ev sahipliği yapan bölgesidir. Kuru bir iklime sahip olduğu için adanın bazı bölgeleri insan yaşamı için oldukça elverişsizdir.

Grönland Adası çok soğuk bir iklime sahip olmasına rağmen yılın büyük bölümü güneşli bir hava hakim olmasına karşın yine de yıllık sıcaklık ortalaması -7 ºC civarındadır. Adanın özellikle buzul kaplı bölümlerinde yaz mevsiminde dahi donma olayı yaşandığından tarımsal üretim imkansızdır. 2008 yılına kadar özerk yapıda olmasına rağmen büyük oranda Danimarka’nın yönetimi altında bulunan Grönland Adası’nın yönetim şekli bu yıldan itibaren kapsam değişmiştir. Grönland Adası’nın özerklik kapsamının genişletilmesine yönelik çalışmaları tamamlayan Danimarka hükümeti ilgili şartları halk oylamasına sunmuş ve yapılan referandum sonucunda Danimarka halkının %75’i Grönland’ın daha özerk bir yönetime sahip olmasını onaylamıştır.

Grönland tarımsal faaliyetler için son derece sert bir iklime sahip olmasına rağmen bölgenin en önemli geçim kaynağı balıkçılık ve petroldür. Adanın zengin petrol rezervlerine sahip olması, Danimarka’nın uzun yıllar boyunca Grönland’a tam özerklik vermemesinin de en büyük nedeni olarak görülmektir. 2008 yılında referandum ile Grönland Adası’na daha geniş özerklik imkanları verilmiş olsa da, bölgeden çıkartılan toplam petrolün %50’si hala Danimarka’ya aittir. Grönland Adası günümüzde hala tüm dış ilişkilerinde Danimarka’ya bağlı olarak yönetilmekte ve devletin başkanı olarak da Kraliçe 2. Margrethe kabul edilmektedir. Hukuk ve adalet ile ilgili konularda kendi hükümlerini verme yetkisine sahip olan Grönland Adası, 1973 yılından bu yana Avrupa Topluluğu üyesidir.

Rahnansaika