Bambunun özellikleri

Buğdaygiller(Poaceae) familyasına ait olan bambu(Bambusoideae), yaklaşık olarak 1.200 farklı türe sahip olan bir bitki türüdür. İnsanoğlunun birçok farklı alanda en çok kullandığı ahşap malzeme türlerinden biri olan bambunun anavatanı Doğu Asya olarak bilinse de, Güney ve Kuzey Amerika ve Afrika’da da doğal yollarla yetişen bambu türleri bulunmaktadır. Yaklaşık olarak 40 metre uzunluğa erişebilen bambu türleri bulunmakla beraber 80 cm kalınlığa ulaşabilen bazı türler de mevcuttur. Bu uzun ve geniş türler özellikle mobilya sanayi için ideal hammadde olmaktadır. Bambuların en ilginç özelliklerinden biri de bu bitki türünün çok nadir çiçek açmasıdır ki, bazı bambu türlerinin 100 yılı aşan periyotlarla çiçek açtığı bilinmektedir.

Bambu gelişim özelliklerine ve yapısına göre iki temel türe ayrılır: Bambuseae, Olyreae. Ağaç şeklinde gelişerek 40 metre uzunluğa dahi varabilen Bambuseae türünün kabuğu da oldukça kalındır. Tahtalaşan kabuğu ile sert bir ahşap malzeme haline dönüşen Bambuseae, ince yapraklı bir yapıya sahiptir. Olyreae olarak bilinen bambu türü ise Bambusease’nin aksine bodur yapıdadır ve uzunlukları 1 metreyi aşmaz. Otsu bir yapıda gelişen Olyreae bambuların gövdeleri de tahtalaşmaz. Yumuşak gövdesi sayesinde kolay işlenebilen bu bambu türünün dayanıklılığı daha düşük olsa da, nispeten esnek bir yapıya sahip olduğu söylenebilir.

Asya toplumları bambuyu bir endüstri malzemesi olarak kullandığı gibi gıda ürünü olarak da değerlendirir. Son derece yüksek lif oranına sahip olan bir kök yapısına sahip olan bambu sebze olarak da kullanılmaktadır. Bambu köklerinin sebze olarak kullanılan en yaygın türleri ise Dendrocalamus, Phyllostachys ve Bambusa’dır. Ayrıca “Achia” olarak bilinen bambu turşusu da özellikle Çin ve Japonya’da beğenilerek tüketilmektedir. Hafif acı bir yapıya sahip olan bu bambu türleri pirinç unu ve acı biber ile kaynatılarak pişirilir. Bambu mobilya ve gıda malzemesi olmanın dışında oldukça değerli bir kimyasal içeriğe de sahiptir.

Son yıllarda bambu üzerinde yapılan araştırmalar bazı türlerinin insan sağlığı açısından oldukça değerli kimyasallar içerdiğini ortaya çıkartmıştır. Bu nedenle günümüzde ilaç sanayinde de kullanılan bir ürün olan bambunun kemik, saç, tırnak ve cilt için faydaları bulunmaktadır. Çeşitli bambu türlerinin işlenmesi ile elde edilen bazı ilaçlar ayrıca depresyon tedavisinde de kullanılmaktadır. Tekstil sektörünün de en önemli hammaddelerinden biri haline dönüşen bambudan elde edilen yeni nesil kumaşlar anti bakteriyel yapıları sayesinde her yıl daha da fazla kişi tarafından tercih edilmektedir.

Rahnansaika