Türk kültürünün özellikleri

Son yıllarda gerek tarihçilerin gerekse de bağımsız araştırmaların yayınladığı çalışmalar doğrultusunda hakkında birçok farklı bilginin su yüzüne çıktığı Türk kültürü, popüler kültürün de yakından ilgilendiği konulardan biri haline geldi. Türk tarihi ve kültürünün özellikleriyle ilgili yakın geçmişe kadar bilinen bazı temelleri yerinden sarsan iddiaların da yüksek sesle söylenmesi ile Türklerin anavatanı, göçleri, etkileşim içine girdikleri toplumlar ve dini inançları gibi konular şiddetli tartışmaların merkezine yerleşti. Türk kültürünün temel özelliklerinin oldukça büyük bir bölümü hala kabul görse de, köken ve göçler ile ilgili farklı iddiaların merak uyandırdığı ise bir kabul edilmesi gereken bir gerçek.

• Tek Tanrı ve ölüm sonrası yaşam

Türk kültürünün özelliklerinden bahsederken Türklerin dini inançlarına ve “ölüm” kavramını algılayış biçimlerine değinmemek olmaz. Zira M.Ö. 5 binlere kadar uzanan bir tarihten bahsederken, dönemin toplumları arasında yaygın olarak çok tanrılı inanç sistemlerinin tamamen aksine Türkler Tek Tanrı(Tengri) inancını benimsemiştir. Günümüzde Göktanrı olarak bilinen ve Eski Türkçede “Tengri” olarak ifade edilen mutlak ve tek yaratıcı kavramı, Türklerin inanç sisteminin temelini oluşturmaktaydı. “Kök Tengri” olarak isimlendirdikleri yaratıcı gücün evreni ve insanı yarattığına inanan Türkler, ölüm sonrası yaşama da inanmaktaydı.

• Köken tartışmaları

Son yıllarda özellikle araştırmacı yazar Oktan Keleş ile gündeme gelen ve önceki dönemde de bazı tarihçiler tarafından dillendirilen Türklerin kökeninin Orta Asya olmadığına dair iddialar, Türkiye dışında yaşayan Türk toplumlarında da geniş yankı bulmuştur. Günümüzde Kızılderililerin “tamamı olmasa da” Apaçiler gibi bazı Kızılderili boyların Orta Asya’dan geldiğine dair somut verilerin ortaya konması, Türk olarak nitelendirilen ilk boyun gerçekten de dünyaya yayıldığının bir göstergesidir. Maya medeniyetinin kraliyet soyunun da Türk olduğuna dair “akademik düzeyde” çalışmalar dahi yapılmasıyla birlikte Türklerin gerçek kökeni hakkında da birçok farklı iddia ortaya konmuştur. Türklerin anavatanının aslında “Mezopotamya” ve özellikle de Anadolu olduğunu söyleyen birçok tarihçi ve araştırmacı yazar, bazı Türk boylarının Anadolu’dan Orta Asya’ya göç ettiğini ifade etmektedir.

• Göçebelik ve bozkır yaşamı

Türk kültürünün temel özellikleri arasında gösterilebilecek somut bir örnek ise, Türk boylarının “bozkır” yaşamına adapte olması ve genellikle at sırtında göçebe olarak yaşamasıdır. Uzun yıllar boyunca göçebe olarak yaşayan ve daha sonraları dünyaya dağılarak yerleşik hayata geçen Türkler, geçmişten kalan birçok alışkanlığını günümüzde de sürdürmektedir. Lakin Ergenekon gibi bilindik Türk efsanelerinde ilk Türk boyunun bir yurdu olduğuna dair de bilgiler bulunmaktadır. Günümüzde Türkler her ne kadar Azeri, Tatar, Özbek gibi birçok farklı isimle anılsa da, aslında tüm bu ülkelerin dili ortak bir geçmişe sahiptir. Dilin toplumların kültürü açısından en önemli unsurlardan biri olduğu düşünülürse, günümüzde dünya üzerinde 200 milyona yakın insanın aslında ortak atadan gelişen bir dili konuştuğu ve bu nedenle de Türk olduğu daha iyi anlaşılacaktır.