Güneş sistemi gezegenleri

İnsanlık tarihi boyunca binlerce kişi tarafından merak edilen güneş sistemi, 17. yüzyılda teleskop kullanımının Avrupa’da yaygınlaşması ile birlikte yakından incelenmeye başlanmıştır. Günümüzde çoğu insan için birkaç gezegenden ibaret olduğu düşünülse de, Güneş Sistemi sayısız cismin belirli bir yörünge dahilinde güneş çevresinde hareket ettiği son derece kompleks bir sistemdir. Güneş sistemi temel olarak; iç kısımda dört yerbenzeri gezegen, kayalar, metal içerikli asteroitlerin bulunduğu birincil kuşak ve dört gaz yoğunluklu devasa gezegen, Kuiper Kuşağı olarak adlandırılan buzul cisimlerin meydana getirdiği ikincil kuşaktan oluşur.

Güneşin devasa kütlesi nedeniyle oluşan inanılmaz çekim kuvveti; sekiz gezegeni, bu sekiz gezegenin “bilinen” 166 uydusunu, cüce gezegen olarak bilinen 5 gezegeni ve bu gezegenlerin uydularını, sayısı tam olarak saptanamayacak kadar çok göz cismini ve tüm bu cisimler ile gezegenler arasında bulunan toz tabakalarını kendi çevresinde yörüngeye girmeye zorlamıştır. Güneş sistemi içerisinde yer alan gezegenlerin arasında bulunan ve “küçük cisimler” olarak adlandırılanlar; asteroitler, kuyrukluyıldızlar, gezegenler arasındaki toz ve Kuiper Kuşağı’dır.

Güneş sistemi gezegenleri güneşe olan uzaklıklarıyla; Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’dür. Güneş sisteminde yer alan gezegenlerin 6 tanesinin yörüngesinde uydular varken, 2 gezegeninse hiç uydusu yoktur. Ayrıca ikincil kuşak olarak adlandırılan dış gezegenlerin yörüngesindeki birçok küçük gök cismi ve toz tabakası da halka şeklinde görünmektedir. Günümüzde kullanılan Güneş Sistemi gezegenlerinin tamamının adı, eski Yunan Mitolojisi tanrılarının isimleridir. Ayrıca her ne kadar bilinmese de Güneş Sistemi’nde Plüton haricinde; Ceres, Eris, Makemake ve Haumea olarak bilinen 4 adet cüce gezegen daha vardır.

Güneş Sistemi kütlesinin etkisiyle güneş etrafında bir yörüngede dönen cisimlerin gezegen olarak adlandırılması için öncelikle küresel bir şeklin alacak kadar bir kütleye sahip olması ve daha sonrasında da yörüngesinin civarındaki gök cisimlerinin temizlenmiş olması gerekir. 2006 yılına kadar Güneş Sistemi gezegenleri 9 adet anılsa da, bu tarihten itibaren Uluslararası Astromi Birliği tarafından Plüto gezegen statüsünden çıkartılarak “cüce gezegen” olarak kabul edilmiştir. Böylece Güneş Sistemi gezegenleri 8 adetle sınırlı kalmıştır. Tüm bu gezegenler haricinde bilim adamları araştırmalarını hala sürdürmekte ve birçok mitolojik inanışta var olan “Marduk” gezegeninin izlerini dahi aramaktadır. Zira astronomide hiçbir zaman “kesin” olmamıştır ve bu sayıların tamamı “bilinen” şeklinde tanımlanmaktadır.