Topkapı Sarayı

İstanbul’un Osmanlı Devleti topraklarına katılmasının ardından 1465 yılında Fatih Sultan Mehmet’in emriyle yapımına başlanan Topkapı Sarayı, 600 yıllık Osmanlı tarihinin yaklaşık olarak 400 senelik bölümünde Osmanlı padişahlarının yaşadığı kompleks bir yapı olmuştur. Sarayburnu’nda yer alan Topkapı Sarayı, tarihsel süreç içerisinde  bazı dönemlerde 4 binin üzerinde insanın yaşadığı bir yer olmuştur. 1478 yılında tamamlanan ve bu zamandan sonra da 400 yıla yakın bir süre boyunca Osmanlı Devleti’nin kaderinin belirlendiği kararların alındığı yer olan Topkapı Sarayı, 31. Osmanlı Padişahı olan Sultan Abdülmecit‘in Dolmabahçe Sarayı‘nı yaptırmasına kadar Osmanlının yönetim merkezi olmuştur.

Topkapı Sarayı günümüzde açık ve kapalı alan olmak üzere toplam 80 bin mt² sahip olmasına karşın, Fatih Sultan Mehmet tarafından ilk yaptırıldığında 700 bin mt²‘lik bir alanı kaplamaktaydı. Her ne kadar Osmanlı padişahlarının Yıldız Sarayı ve Dolmabahçe Sarayı gibi diğer saraylarda yaşamaya başlamış olsa da, Topkapı Sarayı’nda devletin en üst makamındaki insanlar yaşamaya devam etmiş ve padişahların da çok sık ziyaret etmeleri nedeniyle stratejik önemini hiçbir zaman kaybetmemiştir.

Topkapı Sarayı’nın Osmanlı Devleti’nin tüm tarihi boyunca önemini kaybetmemesinde en büyük pay da, İslam dini için çok önemli olan Kutsal Emanetlerin bu sarayda özel bir odada muhafaza edilmesidir. Tarih boyunca farklı saraylarda yaşayan padişahlarda dahil olmak üzere tüm Osmanlı padişahları aileleriyle birlikte her Ramazan ayında Kutsal Emanetler Odası‘nı ziyaret etmiş ve düzenli periyotlarla bu mekanın bakımı yapılmıştır. Abdülmecit Dönemi’nde ilk defa bir İngiliz elçisine Topkapı Sarayı’ndaki hazinelerin gösterilmesiyle birlikte müzeciliğin ilk adımları atılmış ve bu dönemden sonrada padişahı ziyarete gelen yabancılara Topkapı Sarayı’nın sayısız hazinesinin gösterilmesi bir gelenek haline gelmiştir.

3 Nisan 1924 tarihinde Mustafa Kemal‘in verdiği emir ile Müzeler Müdürlüğü kapsamına giren Topkapı Sarayı, bu tarihten sonra belli bölümlerini herkesin ziyaret edebildiği bir müze haline dönüşmüştür. 1924 yılında müze olarak açılmadan önce bazı restorasyon çalışmaları yapılan Topkapı Sarayı’nda; Kubbealtı, Mecidiye Köşkü, Hekimbaşı Odası, Arz Odası, Bağdat Köşkü ve Mustafa Paşa Köşkü ziyarete açılmıştır. 1985 yılında UNESCO Dünya Mirasları Listesi’ne alınan İstanbul’daki Tarihi Yarımada içerisinde yer alan Topkapı Sarayı, şüphesiz Tarihi Yarımada’nın en önemli ve değerli tarihi eseri konumundadır.