Karbon 14 metodu

Günümüzde başta arkeoloji bilimi olmak üzere birçok bilim dalı tarafından yaygın bir şekilde kullanılan ve insanların duyduklarında genellikle merak ettikleri Karbon 14 metodu, herhangi bir maddenin yaşını belirlemede kullanılmaktadır. İnsanlar da dahil olmak üzere dünyadaki her şeyin içerisinde muhakkak var olan Karbon, organik kalıntıların incelenmesi sonucu açığa çıkartılabilmektedir. Bilimadamları buldukları tarihi eserlerin içerisinde yer alan organik kalıntılardaki Karbon izotopunun yani Radyokarbon’un(14C) bazı değerleri ölçerek ilgili maddenin yaşını yaklaşık dahi olsa belirleyebilir.

Bir başka değişle Karbon 14 metodu, çeşitli buluntuların tarihlenmesi için kullanılan bilimsel bir yöntemdir. 1950’lerden beri kullanılan Karbon tarihlendirme yöntemi, günümüzde 50 bin yıl öncesinden kalan arkeolojik eserlerin dahi yaşının belirlenmesinde kullanılmaktadır. Ayrıca yerbilimcilerin de çok sık başvurduğu bir yöntem olan karbon 14 testi, çeşitli katmanlardaki toprak veya kayaçların mutlak olarak tarihlendirilmesini de sağlamaktadır.

Arkeolojik kazılar sonucunda ortaya çıkan tarihi eserlere uygulanan Radyokarbon yöntemi, organik buluntularda yer alan Karbon’un yapısal özelliklerindeki değişime bakılarak eserin tarihlendirilmesini sağlar. Ağaçlardan kurumuş bitkilere, elbise parçalarından deri aksesuarlara, hayvan ve insan kemiklerinden yemek artıklarına kadar birçok farklı maddeye uygulanabilen Karbon 14 testi, tüm bu maddelerin yaşı ile ilgili fikir sahibi olmamızı sağlamaktadır.

Karbon 14 sürekli olarak parçalanan bir izotoptur ve bu izotopun parçalanma hızı tüm dünyada aynıdır. Yapılan bilimsel araştırmalar Karbon 14 izotopunun her 5730 yılda yarı yarıya azaldığını ortaya çıkartınca, zeki bilimadamları bu izotopun tarihlendirme için kullanılabileceğini fark etti. Herhangi bir organik buluntunun içinde yer alan Karbon 14 izotopunun ağırlığı ölçülerek, ilk halinden bu yana ne kadar parçalandığı saptanabilir. Karbon 14 izotopunun parçalanma hızı her zaman sabit olduğundan, böylece ilgili maddenin yaşı hakkında da mutlak bir değer elde edilebilir.

Bitkiler ve hayvanlarında yapısında bulunan Karbon 14 izotopu denge halindeyken, canlının ölümüyle birlikte dışarıdan karbon alınması mümkün olmadığından bu izotop da parçalanmaya başlar. Geçen zaman içerisinde sürekli olarak “sabit bir hızla” parçalanan Karbon 14 izotopu, bilimadamlarına da canlının ölüm tarihi ile kesin bir bilgi sunmaktadır. Karbon 14 metodu aslında bir nevi zamanı geriye almaktır. Karbon 14 izotopunun ilk haldeki ağırlığı bulunana kadar işlem geriye doğru alınır ve maddenin yaşı da böylece hesaplanmış olur.