John Dalton’un hayatı

İngiliz bir bilimadamı olan John Dalton tarafından ortaya atılan ilk atom modeli günümüzde modern fizik biliminin temeli sayılan ve Cern Deneyi ile popüler kültürün de ilgisini çeken birçok bilimsel araştırmanın kaynağı olarak kabul edilmektedir. Fizikçi kimliği ile olduğu kadar kimya alanında yaptığı çalışmalarla kimyager olarak da önemli araştırmalara imza atan John Dalton, 6 Eylül 1766 tarihinde İngiltere’de dünyaya gelmiştir. John Dalton günümüzde modern atom modelinin mimarı olarak tanınsa da, tıp alanında da birçok çalışma yapmıştır. Renk körlüğü üzerine geniş içerikli araştırmalar yapan ve bu hastalığın tanımlanmasını sağlayan John Dalton’a ithafen günümüzde renk körlüğü hastalığından “Daltonizm” olarak söz edilmektedir.

19. yüzyılda mikro fizik alanında yaptığı çalışmalarla bilim tarihine damgasını vuran bir isim olan John Dalton, atom ile ilgili “bilimsel içerikli” araştırmalar yapan ve daha da önemlisi bu araştırmaları sonucunda rasyonel temellendirmeler yapabilen ilk bilim insanıdır. Maddenin temelini oluşturan en küçük parçacıkları inceleyen Dalton, Eski Yunan medeniyetinden bu yana birçok filozofun ve bilimadamının cevaplandırmaya çalıştığı temel soruya kapsamlı bir açıklama getirmiştir. Latince “parçalanamayan” manasına gelen atom kelimesini kullanarak maddenin en küçük yapı taşlarını tanımlayan Dalton, atomların içleri dolu küreler olduğunu ileri sürmüştür.

Dalton’a göre madde, parçalanamayan ve içleri dolu olan çok küçük küresel yapıdaki birimlerin bir araya gelmesiyle oluşan nesnel bir oluşumdu. John Dalton yaptığı araştırmalar sonucunda modern fiziğin temellerini oluşturan Dalton Atom Modeli’ni ortaya koymuş ve madde ile ilgili temel özelliklerden bahsetmiştir. Dalton’un ileri sürdüğü atom modeline göre evrende var olan tüm maddeler, atom adı verilen parçalanamaz birimlerden oluşmuştur. Atomların da kendi aralarında farklılaştığını saptayarak çok önemli bir buluşa imza atan John Dalton, ileri sürdüğü atom modelinde ayrıca farklı atomların “farklı kütleleri” olduğunu belirtmiştir.

John Dalton’un bilim tarihi açısından bu kadar önemli olmasının nedenlerinden bir diğeri de, ileri sürdüğü atom modelinde tüm atomların küresel yapıya sahip olduğunu söylemesidir. Atom denen ve maddenin temel yapı taşı olan parçacıklarının “içlerinin dolu” olduğunu söylemesi de, Dalton tarafından geliştirilen atom modelinin başarılarından biridir. John Dalton yaptığı bu incelemeler ve ileri sürdüğü atom modeli ile çoğu bilim tarihçisi tarafından mikro fiziğin en önemli konusu olan “kuantum fiziği” ile ilgili de araştırmaların başlamasına neden olmuştur. Elementlerin tüm atomlarının birbirine benzediğini de saptamayı başaran John Dalton, kendi döneminin teknolojisi ile atomların parçalanamayacak temel birimler olduğu söylemiştir. Günümüzün en büyük bilimsel araştırması olarak kabul edilen ve İsviçre’nin Cern kentinde yapılan deneyler ise, atom altı parçacıklara kütle kazandıran Higgs Parçacığı ya da diğer adı ile Tanrı Parçacığı ile alakalıdır.

Rahnansaika